Het dorp van de zwaluwen.


Het dorp van de zwaluwen is een recent werk van niemand minder dan de bekende jeugdschrijver Marc de Bel.
Dit boek was vorig schooljaar de runner-up van de leesjury, al vertelde mijn collega Ilse me dat ze eigenlijk vond dat dit boek had moeten winnen. Ze had het me ten zeerste aangeraden, dus ik bood het een kans te geven.

1944: een jaar dat iedereen herkent als een periode van de Tweede Wereldoorlog. Zij met enige kennis van geschiedenis weten dat in dit jaar de bevrijding is ingezet, met als belangrijkste kantelpunt de landing in Normandië. Wat we echter niet helemaal weten, is hoe de lokale Duitsers in Frankrijk reageerden op deze inval, en wat de invloed was op de kleinere gemeentes in Frankrijk. Hoe het er aan toe ging in grotere steden, en dan vooral in Parijs, weten we al wat beter, maar wat met de kleine dorpjes waar zo goed als iedereen elkaar kent?

Oradour-sur-Glane, een mooi, welhaast idyllisch dorpje in Frankrijk, dat tot 1944 amper getroffen was door de oorlog. We kijken door de ogen van jufrouw Denise Bardet, lokale onderwijzeres (24), de kleine belhamel Roger Godfrin (8), geblesseerde bakkersknecht Armand (28), die samen met monteur Robert Hébras (18) een belangrijk deel uitmaakt van de lokale voetbalploeg. Zaterdag 10 juni, 1944. Een dag zoals elke andere in het dorpje, dat blij uitkijkt naar het einde van de oorlog. De landing in Normandië brengt immers veel hoop.

Aan deze hoop komt echter al spoedig een einde, wanneer men plots Duitse troepen ziet arriveren, wat welhaast ongezien was in dit dorpje. Sommige inwoners, waaronder Robert, werkten wel in een grotere stad waar ze hiermee wel in aanraking kwamen. Dit bleef weliswaar beperkt tot het controleren van papieren, wat altijd vlot verliep. Zij stelden de lokale inwoners ook gerust: dit zou niet zo lang duren. Het gedrag van deze Duitsers was echter erg vreemd en kwam niet overeen met wat ze gewoon waren, en al spoedig escaleerde deze inval in een strijd om te overleven.

Mijn verwachting bij dit boek was initieel negatief: ik vermijd (in het algemeen) verhalen, boeken, series en films waarvan je op voorhand weet dat ze een slecht einde hebben, om de eenvoudige reden dat ik me (zoals velen) sterk inleef in zo'n verhaal en het een invloed heeft op mijn gemoedsstemming. Bij een verhaal over de Tweede Wereldoorlog weet je dat het meestal geen goede afloop heeft. Vanwege het advies van mijn collega heb ik het een kans gegeven, en dacht ik dat er misschien wel wat hoop in terug te vinden was. Iets wat ik ook dacht af te leiden uit de titel en de verklaring die het boek eraan geeft: de zwaluwen worden door de dorpelingen gezien als beschermers van het dorp.

Beide verwachtingen kwamen uit: ik voelde me niet zo blij na het lezen van dit boek, maar het is zeker goed geschreven want ik heb het in één zitting uitgelezen. Het speelt zich allemaal af in één dag en dat houd je vast, je wil weten wat de afloop is van die ene dag. Ook zijn er zeker kenmerken van hoop terug te vinden: hoe mensen er wel voor elkaar kunnen zijn en elkaar helpen in moeilijke tijden. Marc De Bel schuwt ook geen duidelijke taal en zegt heel duidelijk wat er gebeurt, van eufemismen zijn er geen sprake. Het meest positieve dat ik uit dit boek ga meenemen, is dat ik op een andere manier heb teruggedacht aan mijn opa zaliger, die in die oorlog heeft gevochten. Als kind was ik erg gefascineerd door zijn verhalen hierover, al kregen ze, naarmate dat ik ouder werd, een meer duistere kant. Het is pas toen ik enkele jaren volwassen was, dat ik doorhad welke impact dit op hem heeft gehad en hoe hij dit zijn hele leven heeft meegedragen. Dat is iets waar we ook niet altijd voldoende bij stilstaan.: sommige ervaringen tekenen je voor het leven.

Hoewel het niet mijn genre is, denk ik dat mijn collega gelijk had en dit een voltreffer is voor jongeren: duidelijke, klare taal over hoe de oorlog ook ons kan treffen, hoe vijandige troepen soms geen onderscheid maken tussen soldaten of onschuldige inwoners en dat het iedereen kan overkomen. Een schot in de roos en een aanrader voor iedereen!

Reacties

Populaire posts van deze blog

Bezoek 'Ons Huis' te Mol

Een brug voor Ex-Okan-Leerlingen (WES 4)

Beste dokter, help ons echt verder, vertel ook iets over gebarentaal.